Kostka brukowa jest bardzo użytecznym materiałem wykończeniowym, dzięki któremu nasza strefa przydomowa jest estetyczna, praktyczna i bezpieczna. Jej ułożenie przed domem jest jednak pracochłonne i kosztowne. Można jednak zaoszczędzić część pieniędzy, samodzielnie kładąc kostkę. Pieniądze, które nam pozostaną, można z kolei wydać na inne istotne rzeczy lub przyjemności. Dziś prezentujemy Wam poradnik dotyczący podstawowych aspektów, na które trzeba zwrócić uwagę podczas prac.
Absolutną podstawą jest przygotowanie planu, by mieć lepszy ogląd przestrzeni. Wyjątek stanowią proste chodniki lub podjazdy, jednak przy bardziej skomplikowanych kształtach nawet uproszczony projekt będzie nieocenioną pomocą. Poza tym obliczenie powierzchni będzie niezbędne, by ocenić jaka ilość kostki oraz innych materiałów będzie nam potrzebna.
Nim rozpoczniemy zasadnicze prace, należy dokładnie wyznaczyć teren, który wykończymy kostką. Bardzo efektowna i zarazem najprostsza to wyznaczenie linii za pomocą palików i sznurka, dzięki unikniemy zboczenia z zakładanego kierunku. Dobrze jest wykonać szpadlem rowek, który jeszcze bardziej uwydatni granicę wykopu.
Do wykonania prac niezbędne będą także podstawowe narzędzia. Absolutną bazę stanowią: szpadel, grabie, taczka oraz ręczny ubijak. Przydadzą się również podstawowe narzędzia pomiarowe, takie jak poziomica, miarka oraz wspomniane wcześniej paliki i sznurek. Są to jednak narzędzia, które wystarczą przy powierzchni do kilkunastu metrów kwadratowych. Przy większych powierzchniach niezbędne będzie wynajęcie zagęszczarki oraz koparki. Rzecz jasna można kopać ręcznie, jednak sprawi to, że proces będzie o wiele wolniejszy i bardziej pracochłonny.
Zanim zaczniemy układać kostkę, należy przygotować pod nią grunt. Pierwszym etapem jest korytowanie, czyli wykop ziemi. W zależności od rodzaju kostki, podłoża oraz przeznaczenia powierzchni głębokość wykopu może się diametralnie różnić, jednak zazwyczaj jest to 25-50 cm (trzeba pamiętać, że podjazd będzie wymagać solidniejszej podbudowy niż np. chodnik). Jednak niezależnie od okoliczności i warunków dno powinno być równe i na jednolitej głębokości. Oczyszczone z korzeni i wyrównane dno należy wysypać warstwą ok. 10 cm piasku i ubić je przy pomocy zagęszczarki. W tym etapie przygotowujemy właściwą niwelację podłoża. Spadki poprzeczne powinny wynosić 1,5-2,5%, z kolei podłużne ok. 0,5%.
Kolejnym etapem jest osadzenie krawężniki, które zapobiegną rozjeżdżaniu się kostki na boki. Ponadto zapobiegną zabrudzeniom nawierzchni nieutwardzoną ziemią. Zazwyczaj krawężniki mają wymiary ok. 20x50 cm i dobrze sprawdzą się w oporowaniu brzegów nawierzchni przeznaczonej do ruchu pieszego o prostych kształtach. W przypadku ruchu kołowego lepiej będzie zdecydować się na masywniejsze i wytrzymalsze krawężniki drogowe.
Rozmieszczanie najlepiej rozpocząć od ustawienia skrajnych krawężników na danym odcinku. Należy je ustabilizować przy pomocy np. kołków lub metalowych prętów. Następnym krokiem jest odpowiednie usytuowanie w poziomie i pod względem nachylenia. Poziomica laserowa pozwoli wyznaczyć poziom na całej długości danego odcinka. Należy jednak pamiętać w takim wypadku, że najlepiej zrobić to wieczorem lub gdy słońce schowane jest za chmurami, gdyż światło lasera może nie być widoczne.
Kolejny etap stanowi przygotowanie podbudowy z kruszywa. Warstwa może mieć różną grubość, w zależności od gruntu i przewidywanych obciążeń. Wykorzystać można kruszywo łamane, betonowe lub gruboziarnistą pospółkę (czyli sypką mieszaninę piasku i żwiru o różnych frakcjach). Każda warstwa materiału (ok. 10-15 cm grubości) powinna zostać dokładnie ubita zagęszczarką. Warto kontrolować stan nawierzchni, sprawdzając jej grubość w kilku miejscach. Dla ruchu pieszego wystarczy podbudowa o grubości 15-20 cm. Należy pamiętać, by zabezpieczyć krawężniki od strony gruntu, by nie przemieściły się w rezultacie wibracji wywołanych przez zagęszczarkę.
Ostatnim etapem przygotowań jest przygotowanie podłoża pod kostkę. Stanowi je warstwa piasku i cementu. Druga substancja wiąże ziarenka piasku, utrudniając wypłukanie go przez wodę. Materiał twardnieje pod wpływem wilgoci. Stabilizacja podłoża przy pomocy cementu jest szczególnie ważna, gdy pojawia się spadek podłoża. Tworzywo w postaci 25-kilowego worka wystarczy na ok. 5m2 piasku. Mieszanie materiałów powinno się wykonywać na sucho. Następnie należy rozprowadzić mieszankę. W przypadku mniejszej powierzchni do tego zadania w zupełności wystarczą grabie.
Kostkę powinno się układać na poziomie ok. 1 centymetra powyżej zakładanej powierzchni, gdyż podczas ubijania podsypka powinna ulec zagęszczeniu. Rozkładanie elementów najlepiej rozpocząć od krawędzi nawierzchni (obrzeża, krawężnik) – pozwala to na pracę na ułożonej już powierzchni, zmniejszając zarazem ryzyko uszkodzenia przygotowanej wcześniej podsypki. W pobliżu studzienek lub innych elementów tego typu powierzchnia kostek powinna znajdować się na poziomie o ok. 3-5 mm wyższym.
Dobrym rozwiązanie w kwestii wykończenia przestrzeni w pobliżu studzienek, krawężników i obrzeży jest wykorzystanie kostkowych elementów wykończeniowych lu kostki ciętej, obrabianej specjalistycznymi narzędziami tnącymi.
Układając kostkę brukową, należy pamiętać o zachowaniu spoin o szerokości min. 2-5 mm. Minimalna szerokość jest zależna od rozmiaru i typu kostki. Nie powinno się układać kostki zbyt ciasno, gdyż może to prowadzić do uszkodzeń krawędzi oraz odłupywania fragmentów warstwy zewnętrznej przez napieranie na siebie poszczególnych elementów w wyniku obciążeń poziomych i odkształceń termicznych.
Następnym etapem jest spoinowanie, czyli wypełnianie szczelin pomiędzy poszczególnymi elementami. W tym celu wykorzystujemy suchy, płukany piasek o granulacji od 0 do 2 mm. Wykorzystujemy szczotkę, by dokładnie wypełnić spoiny między kostkami. Po wszystkim należy jedynie utrwalić całość za pomocą zagęszczarki. Jeśli nie popełniliśmy błędu, nasze oczy powinna cieszyć równa, estetyczna powierzchnia.
Fot. Pixabay
